Kraszczady to malowniczy region w Województwie Lubelskim, pomiędzy Polesiem a Roztoczem, którego nie ma na mapach, jeszcze nie ma. Z jednej strony Kraszczady to „brama do Roztocza”, zaś z drugiej świetna alternatywa do modnego i bardzo popularnego turystycznie regionu roztoczańskiego. Tajemniczy obszar Kraszczad to tereny rolnicze albo dzikie, dopiero raczkujące w turystyce, co jest ogromną zaletą, gdyż można tu prawdziwie odpocząć, nigdzie nie ma kolejek ani korków, a ceny są przyjazne dla portfela. Z jednej strony jest tu wiele ciekawych tras pieszych i rowerowych, z drugiej wiele miejsc, aż prosi się o wytyczenie nowych szlaków. Region jest coraz chętniej odkrywany i odwiedzany przez podróżników i co ważne, coraz bardziej doceniany. Co ich tu przyciąga?
A co jeszcze można zobaczyć w Kraszczadach oprócz pięknych krajobrazów? Ku naszemu zaskoczeniu, okazało się, że oprócz niesamowitych wąwozów i szlaków przyrodniczych znajduje się tu wiele unikatowych zabytków i ciekawostek na skalę kraju.
Oto lista naszych polecajek, co koniecznie warto zobaczyć w Kraszczadach:
PRZEWODNIK PO LUBELSKICH KRASZCZADACH
Co zobaczyć W KRASZCZADACH?
Rezerwat „Wodny Dół”
Do wyboru są trzy warianty szlaków, my wybraliśmy najkrótszy, godzinny spacer, sądząc, że to kolejny wąwóz lessowy, których w Województwie Lubelskim widzieliśmy wiele. Dzieło Matki Natury zachwycało nas coraz bardziej i bardziej, aż do tego stopnia, że zmodyfikowaliśmy plan i spędziliśmy w rezerwacie ponad cztery godziny. Myśleliśmy, że to szlak do jednego wąwozu. Okazało się, że to cała sieć jarów i wąwozów, w kształcie liter U i V, które miejscami są wysokie na 30 metrów, a wijące się po ich ścianach korzenie tworzą bajeczną scenerię. Wszystko to w otoczeniu dźwięków natury i pięknego lasu, gdyż nie jest to turystycznie popularne miejsce, jak inne wąwozy tego typu, co jest dziwne, ponieważ to jeden z piękniejszych rezerwatów jakie widzieliśmy.
Wodny Dół ma powierzchnię 186 hektarów i położony jest w gminie Krasnystaw, w leśnictwie Niemienice. Objęty jest ochroną w ramach europejskiej sieci Natura 2000. Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych szczególnego krajobrazu Wyniosłości Giełczewskiej, w tym malowniczych rozcięć erozyjnych pokrytych lasem z występującymi rzadkimi i chronionymi roślinami tj.: lilia złotogłów, zawilec żółty, przylaszczka pospolita, podkolan biały, gnieźnik leśny. Największą osobliwością przyrodniczą rezerwatu jest cieszynianka wiosenna – unikatowa roślina w skali kraju. Na szlaku znajduje się kilka niespodzianek, w postaci pomnika, źródliska, ślicznej polany, a także wiaty z miejscem na ognisko. Jednak największym zaskoczeniem jest ilość wąwozów lessowych i ich niezwykły urok, oraz spokój i cisza. Przez rezerwat prowadzi jeden z wariantów szlaku Green Velo, 17 km trasa zaczyna się w Krasnymstawie, biegnie przez Niemienice i kończy się w Krasnymstawie.
DOBRA RADA
Zamek w Krupem
Uważany za największy zamek w Polsce, wzniesiony po wschodniej stronie Wisły. Mimo, że nie jest odrestaurowany, robi duże wrażenie, ze względu na malownicze położenie oraz swoją wielkość. W czasach swojej świetności była to potężna renesansowa warownia wzniesiona przez zamożną rodzinę Krupskich w XVI wieku. O kolejne rozległe fortyfikacje bastionowe rozbudowywali zamek kolejni właściciele, rodzina Orzechowskich. Zamek uległ zniszczeniu w czasie najazdu kozackiego i potopu szwedzkiego. Obecne ruiny renesansowego zamku, znajdują się w miejscowości Krupe, na trasie 812, niedaleko Krasnegostawu. Można tu dotrzeć podróżując Szlakiem Renesansu Lubelskiego lub Wschodnim Szlakiem Rowerowym Green Velo. Na teren samych ruin nie powinno się wchodzić, istnieje nawet informacja z zakazem, jednak ciekawość wielu wygrywa ze zdrowym rozsądkiem, o czym świadczą wydeptane ścieżki naokoło zamku. Nie polecamy wchodzić do środka, ze względu na bezpieczeństwo, ale warto zamek obejść, gdyż z każdej strony prezentuje się wspaniale.
Z zamkiem związanych jest kilka legend. Jedna mówi o skarbach ukrytych w zamku, druga o zasypanych tajemnych przejściach pod nim, ale najciekawsza jest ta o postaci w kontuszu, która pojawia się w mgliste wieczory. Legenda ta głosi, że duch jest strażnikiem pilnującym wielkich skarbów, które zostały tutaj ukryte. Pokazuje swoją obecność, krąży wokół murów po czym rozmywa się we mgle.
DOBRA RADA
Piramida Ariańska
Największa piramida w Polsce ma około 30 metrów wysokości i znajduje się na jednym z kraszczadzkich wzgórz. Jest tak wysoka, że góruje nad porastającym je lasem, w miejscowości Krynica, w powiecie krasnostawskim. Jest także jedną z najstarszych budowli piramidalnych w naszym kraju, gdyż została zbudowana w XVII wieku. Najprawdopodobniej to grobowiec Pawła Orzechowskiego, podkomorzego chełmskiego, właściciela zamku w Krupem. Należał on do radykalnego odłamu reformacji w Rzeczypospolitej, których nazwano braćmi polskimi lub arianami.
Miejsce to nazywane jest Arianką lub Grobiskiem, gdyż otoczenie piramidy to najprawdopodobniej teren dawnego cmentarza ariańskiego. Orzechowski w związku ze swoją przynależnością do radykalnego ruchu religijnego, nie mógł być pochowany na tradycyjnym cmentarzu, gdyż w jego czasach bracia polscy byli prześladowani przez władzę. Z tego samego powodu przedstawiciele tego odłamu religii budowali własne grobowce i stąd w Polsce pojawiły się piramidy. Arianka niedawno przeszła renowację, wytyczono do niej także nowy szlak.
DOBRA RADA
Krasnystaw
Polska stolica chmielarstwa i piwowarstwa, w którym rokrocznie w sierpniu odbywa się najstarszy festiwal piwny w Polsce „Chmielaki Krasnostawskie.” To jedyne miasto w Kraszczadach i stolica regionu.
Zwiedzanie warto zacząć od przyjemnego, spokojnego rynku, na którym stoi fontanna ze złotymi rybkami, a tak na serio są to karpie nawiązujące do herbu miasta. Jednak nie one są główną atrakcją tego miejsca, naszym zdaniem są to piękne kolorowe kamienice, bardzo przypadł nam do gustu budynek „Magistratu” i to, że na rynku znajdują się drzewa, o co ostatnio coraz trudniej w miastach.
Uwagę przyciąga tu słynne „Klęczące drzewo” czyli Drzewo Roku 2018 w Polsce, które zdobyło także 6 miejsce w konkursie drzew Europy w 2019 roku.
CIEKAWOSTKA
Sławną postacią, która pochodzi z terenu Kraszczad jest urodzony w Piaskach Ziemiańskich w Województwie Lubelskim, Antoni Patek – światowej sławy wybitny polski zegarmistrz, pionier masowej produkcji zegarków na świecie. Założyciel pierwszej w historii firmy produkującej masowo ekskluzywne zegarki kieszonkowe – Patek Philippe & Co w Szwajcarii. Jego zegarki nosiły takie sławy jak m.in. Walt Disney, Albert Einstein, czy Maria Skłodowska-Curie. Obecnie firma w dalszym ciągu ma ogromną renomę na świecie w produkcji ekskluzywnych zegarków.
Nad Krasnymstawem górują dwie wieże majestatycznego kościoła pw. Św. Franciszka Ksawerego z niespodzianką w środku. Jest piękny i oryginalny z zewnątrz, ale też wewnątrz, a kryją się tam Indianie. Wszystko za sprawą misji prowadzonych przez księży, które zostały zobrazowane na XVIII-wiecznych polichromiach. Nawracanie Indian na suficie robi piorunujące wrażenie na odwiedzających, a jeśli dobrze się rozejrzycie, znajdziecie także Chińczyka!
Krasnystaw teoretycznie można zwiedzić w jeden dzień. Nam zwiedzanie tego miasta zajęło więcej czasu, a to wszystko przez Muzeum Regionalne, które zaskoczyło nas do tego stopnia, że wcale nie chciało nam się z niego wychodzić. Zwykle muzea szybko nas nudzą, a to jest wyjątkowe, niezwykle interesująco przedstawione są ciekawe eksponaty z wielu dziedzin, a także związane z regionem Kraszczad. Czuć tu pasję regionalistów na każdym piętrze, a dodatkową atrakcją są podziemia, pokazujące dawny system istniejących pod miastem lochów i korytarzy.
Muzeum Regionalne w Krasnymstawie to kalejdoskop wielu epok z bogatymi zbiorami z dziedziny chmielarstwa i piwowarstwa, historii, numizmatyki, archeologii, sztuki dawnej i sakralnej. Organizowane są tu także wystawy czasowe, w tym także sztuki współczesnej, co sprawia, że od zadumy, historycznych wzruszeń i zachwytów, przechodzimy przez polskie paradoksy, a nawet śmiech. Świetne muzeum, tu naprawdę warto spędzić więcej czasu.
CIEKAWOSTKA
Do zobaczenia w Kraszczadach jest o wiele więcej, nie zobaczyliśmy nawet połowy z setek wąwozów lessowych, ale za to objechaliśmy większość malowniczych wzgórz, stawów i rzek. Zobaczyliśmy główne zabytki i najciekawsze świątynie, ale wiemy, że jest ich więcej. Nie ma innej rady, musimy tu wrócić!
Zwiedzaj LUBELSKIE KRASZCZADY Z NASZĄ MAPĄ
Na naszej mapie znajdują się wszystkie atrakcje oraz ciekawostki, które odwiedziliśmy w Kraszczadach . Polecamy przed przyjazdem zaplanować wizytę korzystając z zaznaczonych miejsc, które obfitują licznymi atrakcjami.
Co i gdzie zjeść W KRASZCZADACH?
Krasna Chata
To najlepsze miejsce by spróbować regionalnych dań. Nam najbardziej smakowały tarciuchy, które są wariacją placków ziemniaczanych, ale niezwykle pyszną. To co warto tu zjeść, to niezwykle popularne w Kraszczadach pierogi z bobem, kotlet po lubelsku, miejscowy żurek, zupa czosnkowa oraz golasy izbickie. Gdy tylko byliśmy w okolicy Izbicy, wracaliśmy chętnie do Wału, w którym znajduje się Krasna Chata i zawsze było smacznie, więc będziemy zajeżdżać, gdyż restauracja znajduje się „na trasie”. Polecamy także lokalne lemoniady chmielowe, bezalkoholowe, z idealnym ekologicznym składem, bez cukru i słodzików. Ciekawy jest także wystrój lokalu, a w nim kraszczadzkie anioły wykonywane przez miejscowych artystów, które można kupić na pamiątkę lub w prezencie.
Sery z ziołami MOŃ w Krupem
To konieczny przystanek w Kraszczadach, ekologiczne zdrowe sery są przepyszne, nagradzane wieloma nagrodami, cieszące się ogromną popularnością, zarówno wśród miejscowych jak i przejezdnych. Warto zaopatrzyć się na drogę w kilka rodzajów, można tu także kupić świeże mleko prosto od krowy w szklanej butelce, serki i jogurty. Jednak mleko trzeba dzień wcześniej zarezerwować, by nie trafiło na ser. Najbardziej polecamy biały ser z kozieradką i żółty długo dojrzewający. W zwykłym sklepie takich nie znajdziecie! Rodzina Moniów, to przemili ludzie z pasją prowadzący ekologiczne gospodarstwo, hodują owce i krowy Rasy Polskiej Czerwonej, które można zobaczyć przy okazji zakupu serów.
Pizzeria Buona Vita
Rewelacyjna pizza, wykonywana przez właściciela, który wiele lat spędził we Włoszech, co czuć na talerzu. Produkty, a także oryginalne napoje są także sprowadzane z Włoch.
Garmażerka u Górnej
Szukając smacznego domowego obiadu w Krasnymstawie w rozsądnej cenie, jedliśmy w wielu miejscach, ale jak dla nas to wygrało i tu jedliśmy najczęściej, lub kupowaliśmy na wynos do odgrzania w kamperze. Polecamy przede wszystkim domowe zupy, dania dnia, tradycyjnego schabowego i mielonego. Nie dość, że smacznie, to także szybko, tanio i z przemiłą obsługą. Po obu stronach ulicy Okrzei 15/1 gdzie mieści się lokal parking jest bezpłatny.
Kebab u Jasia w Zażółkwi
Zwykle nie polecamy kebabów, ale ten warto, ze względu na kraftowe mięso. Jak będziecie mieli szczęście możecie zjeść nawet kebab z dzika. Nie jest tanio, ani szybko, ale jeśli już jeść fastfood, to warto zaczekać i zjeść taki z mięsem wysokiej jakości.
CO WARTO ZROBIĆ W KRASZCZADACH?
LOT PARALOTNIĄ
To nasz numer 1, warto się odważyć i „zrobić to” z profesjonalistą w wieloletnim doświadczeniem, polecamy Arka z ARAGLIDING, który prowadzi także kursy by latać samodzielnie. Świetna atmosfera i ludzie, idealne miejsce na pierwszy raz lot paralotnią. Widoki z góry na Krasnystaw i meandrujący Wieprz są genialne.
REJS TRATWĄ PO RZECE WIEPRZ
Mega alternatywa dla łódek i kajaków, ale też dla leniuszków lub chcących odpocząć, opalić się, poczytać książkę, bez wiosłowania. Fajne nowe doświadczenie znajdziecie w KANUKAMP w Tarnogórze, tu także znajduje się przyjemne pole biwakowe, które opływa rzeka.
Spływ kajakowy PO RZECE WIEPRZ
Dla aktywnych i tradycjonalistów, piękna trasa malowniczo meandrującą dziką rzeką Wieprz. Wypożyczalnia kajaków – KANUKAM w Tarzymiechach Pierwszych 74, którą prowadzą Kamil i Sylwia, wspaniali, pozytywnie zakręceni ludzie, których warto poznać osobiście.
Nocleg w indiańskim TIPI
Spędzić noc w indiańskim namiocie przy ognisku, marzenie do odhaczenia dostępne w KANUKAM w Tarzymiechach Pierwszych.
Jazda konna po Kraszczadach
Wyjątkowo liczne stadniny koni w tym regionie, po pierwsze słynna stadnina w Białce, z hodowlą koni arabskich i angloarabskich. Po drugie Krasna Szkapa w Siennicy Nadolnej – tak pięknych koni, to my nigdzie nie widzieliśmy, tu znajduje się także urocze pole namiotowe nad stawem oraz agroturystka nad stajnią. Po trzecie piękna stadnina Pasja w Niemienicach Kolonii, ze względu na wspaniałe położenie i widoki. W Kraszczadach znajduje się także kilka innych stadnin, których nie zdążyliśmy odwiedzić.
Jazda NA NARTACH W KraszczadACH
Kraszczady to idealne miejsce na biegówki w zimie, a oprócz tego znajduje się tu bardzo fajny stok narciarski Bobliwo.
KRASZCZADZKIE WYZWANIE
Zobaczyć wszystkie z setek wąwozów lessowych w Kraszczadach, my wymiękliśmy na 20!? Życzymy powodzenia!
GDZIE NOCOWAĆ W KRASZCZADACH?
INDIAŃSKIE TIPI KANUKAM
Nocleg w oryginalnym indiańskim tipi, a dodatkowo można skorzystać z spływów kajakowych na rzece Wieprz. Kontakt: 602 199 005 Tarzymiechy Pierwsze 74, 22-375 Tarzymiechy Pierwsze kanukam.pl
AgroturystyKA Burdanówka Camino
Agroturystka z polem namiotowym oraz autorskimi szlakami pieszymi św. Jakuba. Kontakt: 603 990 545 Kryniczki 35, 22-376 Kryniczki burdanowka.pl
KRASNA SZKAPA
Kameralna stajnia przydomowa. Na miejscu pensjonat, nauka jazdy konnej, wakacyjne zajęcia dla dzieci oraz urlopy w siodle dla dorosłych. Kontakt: 509 130 562 Siennica Nadolna 38, 22-302 Siennica Nadolna Krasna Szkapa FB
KANUKAMP
Pole biwakowe położone w zakolu rzeki Wieprz w Tarnogórze. Do dyspozycji dostęp do wody, WC, hamaki, ławki i stoły oraz miejsce na ognisko. Kontakt: 602 199 005 Tarnogóra kanukam.pl
Pole namiotowe KRASNYSTAW
Pole namiotowe Stowarzyszenia Wspólny Krasnystaw . Do dyspozycji WC, wiata oraz miejsce na ognisko. Kontakt: 602 199 005 Kołowrót 5, 22-300 Krasnystaw wspolnykrasnystaw.pl
NOCLEGI W KRASZCZADACH
Wszystkie miejsca na dziko i sprawdzone przez nas pola namiotowe znajdziesz na naszej bezpłatnej mapie
ZOBACZ TEŻ film o LUBELSKIM Polesiu
KAMPEREM PRZEZ LUBELSKIE – CAŁA SERIA
Partnerem naszej podróży po regionie lubelskim jest Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie
lubelskie.pl
